‘Er blijft behoefte aan een menselijke touch’

We zitten middenin een AI-revolutie. We worden omringd door ChatGPT-content. Vertaalmachines zijn beter dan ooit. In deze reeks interviews spreken we met jonge, gedreven vertaaltalenten. Blijven menselijke vertalers relevant? Welke meerwaarde bieden ze, en hoe zien zij hun toekomst? Dit keer interviewen we Gabriëlla Arntz.

Je begon je academische carrière in de Aardwetenschappen en nu rond je een master Professioneel Vertalen af. Hoe zit dat?

Vanaf het begin vond ik zowel alfa als bèta heel interessant. Op de middelbare school had ik ook een heel breed pakket. Met Nederlands, Engels, Grieks, Latijn én Duits. Maar wel een N&T-profiel. Toen dacht ik: als ik bèta zou kunnen studeren, waarom zou ik dat dan niet doen? Er heerst een idee dat je talen er wel naast zou kunnen doen. Ik ging naar Amsterdam University College, juist omdat je daar wel een heel breed programma hebt. Ook met talen en sociale studies.

Wat vind je zo leuk aan talen?

Ik ben altijd een lezer geweest, vanaf hele jonge leeftijd. Dat was mijn gateway drug naar taal in het algemeen. Het voelde als een logische stap: om verhalen van andere landen en culturen te lezen, heb je taal nodig. En mijn nerd-kant vindt het leuk om verschillende alfabetten te leren.

Dat hele brede pakket, daar kun je als vertaler vast gebruik van maken?

Zeker! Ik heb geen spijt van mijn omweg van bèta naar alfa. Als ik direct in talen was doorgegaan, was die kriebel er altijd geweest. Alle kennis die ik in mijn bètastudie heb opgedaan, kan ik zeker gebruiken als vertaler!

Wil je als wetenschappelijke vertaler aan de slag? Of wil je je als literair vertaler ontwikkelen?

Tijdens mijn stage bij het Taalcentrum en binnen mijn opleiding heb ik aan veel verschillende tekstsoorten gewerkt. Ik merk inderdaad dat ik vooral wetenschappelijke teksten erg interessant vind om te vertalen. En de onderwerpen zijn zo breed dat je altijd nieuwe dingen oppikt. Van vertalen leer je weer nieuwe dingen.

Vertaalmachines worden steeds beter, ChatGPT maakt grote stappen. Heb je achteraf geen spijt van je keuze om voor het vertaalvak te kiezen?

Nee. Ik ben flexibel en vind het niet moeilijk om nieuwe dingen te leren. Dus als ik nieuwe vaardigheden moet aanleren, of me in een specifieke richting moet ontwikkelen, dan ben ik daar niet bang voor.

Welke vaardigheden denk jij dat een vertaler over vijf jaar nodig heeft?

Wat mij heel erg heeft geholpen: algoritmisch denken. Als je meer op metaniveau over de programma’s kan nadenken, denken als een programmeur, dan kun je makkelijker mee met de ontwikkelingen. Je snapt hoe de programma’s werken. En kan je snel nieuwe programma’s eigen maken. Ik heb programmeervakken gevolgd, snap hoe ondersteunende tools voor vertalers in elkaar zitten, en kan hierdoor bijvoorbeeld makkelijk switchen tussen verschillende pakketten.

Ik denk dat de vertaler van de toekomst een allrounder moet zijn. Dat je niet alleen met vertalen bezig bent, maar ook met schrijven, reviseren en editen. En dat je een specialist bent op de ontwikkelingen in je vakgebied, bijvoorbeeld op het gebied van technologie. Daar moet je een duidelijk verhaal over hebben. Voor jezelf inschatten wat je er aan hebt, wat je klanten er aan hebben en wat je zou aanbevelen.

Waarom zou je dan nog een menselijke vertaling aanbevelen?

Er is wel degelijk een plek voor een machinevertaling, maar ik denk dat mensen onderschatten hoeveel menselijke cultuur nog in teksten zit. Zelfs in heel technische teksten. Als je als bedrijf een uniek profiel wil behouden, niet als dertien in een dozijn wil klinken, dat kan op dit moment echt nog niet met machinevertalingen.

Heb je nog een tip voor de mensen die overwegen om een taal te studeren, of het vertaalvak in te gaan?

Doe iets waar je passie voor hebt. Dat geldt voor alle studies. Als je weet dat je van lezen of verhalen houdt, en met talen bezig bent, ga dat dan vooral doen. Ook al is er sprake van verengelsing, mensen willen graag in hun moedertaal worden aangesproken. En al komt AI op, kunstmatige intelligentie kan niet alles. Er blijft behoefte aan een menselijke touch. Als je een passie hebt en er goed in bent, dan kun je het uitbouwen tot jouw specialisatie. Vertalers zijn uniek, en hebben zeker iets te bieden. Laat dat vooral zien. Verbind jouw vakgebied met wat de buitenwereld nodig heeft.

Kwaliteitsvertalingen nodig?

Bekijk deze pagina voor meer informatie of neem contact met ons op via vertaalbureau@taalcentrum-vu.nl.