Storytelling voor wetenschaps- communicatie

Tips uit de presentatie van Ben Verhoeven

Wetenschappers hebben de beste verhalen, maar weten dit vaak niet goed over te brengen aan hun publiek. Welke technieken van storytelling kun je het best gebruiken om je verhaal zo duidelijk en boeiend mogelijk te maken voor jouw publiek? Tips van wetenschapper en improvisatieacteur Ben Verhoeven.

Geef je verhaal structuur

Een verhaal heeft altijd een structuur die bestaat uit een begin, midden en einde. Bij wetenschapscommunicatie begin je bij je onderzoek vaak bij het einde, namelijk de kernboodschap, om vervolgens terug te werken naar het midden en het begin. Het midden bestaat uit de belangrijke plotpunten die het publiek nodig heeft om de kernboodschap te begrijpen, terwijl het begin de aandacht van het publiek moet trekken en hen moet verbinden met het verhaal.

Er zijn verschillende structuren die gebruikt kunnen worden in wetenschapscommunicatie. Welke structuur kun je beter niet gebruiken?

• And and and: en dan hebben we dat gedaan en dan kun je in deze tabel zien en ….
  Deze structuur biedt te weinig houvast aan het publiek.
• Despite, however, yet: de overvloed om met deze signaalwoorden alles met elkaar te verbinden en zo aan hele complexe redeneringen te komen die helemaal niet zo complex hoeven te zijn.

Welke structuur kun je beter wel gebruiken?

• And, But, Therefore: Als je met deze signaalwoorden de structuur van jouw onderzoek invult, wordt de kern van je verhaal op een logische volgorde duidelijk.

Wil je oefenen met storytelling? Zet de structuur van jouw verhaal op een rijtje.

Zoek verbinding met jouw publiek van dat moment

Met verbinding kun je de aandacht van jouw publiek trekken en behouden. Dit kun je op een aantal manieren doen:

1. Vertel vanuit de ik-persoon
   In de wetenschap zijn er vaak veel personages waaruit een verhaal verteld kan worden, denk aan de onderzoeker, de proefpersonen, het hoofd van een lab, de stakeholders etc. Bepaal wie het hoofdpersonage is in jouw verhaal en kies daarnaast voor het ik-perspectief om het verhaal persoonlijker en duidelijker te maken.  
   
   
   
2. Framework ACE
   Met alleen feiten overtuig je het publiek niet. Het publiek kan zich pas inleven als je de feiten goed kunt presenteren en voor hen relevant kunt maken. Het ACE-framework uit het improvisatietheater heeft hier een nuttige structuur voor:

• Action: dit zijn de feiten en handelingen die in het verhaal thuishoren. Bijvoorbeeld: We hebben een experiment uitgevoerd om …
• Emotion: dit voegt gevoel toe aan de acties en laat zien dat er een menselijke kant is aan onderzoek. Bijvoorbeeld: We waren blij met de resultaten …
• Color: dit kleurt het verhaal in met zintuigelijke details. Bijvoorbeeld: Op deze foto zie je het laboratorium ...
  
  

3. Geen dumbing down, maar watering down
   Bij elk verhaal moet je rekening houden met welk publiek het leest of hoort. Je hoeft het niet te versimpelen. Als het publiek iets niet weet, is het niet omdat ze dom zijn. Ze hebben gewoon andere achtergrondkennis. Kies in plaats daarvan voor verdunnen. Als je hetzelfde wilt uitleggen aan een publiek van niet-experts als aan een publiek van experts, is het verhaal bij de niet-experts uiteraard een stuk langer. Soms moet je daarom keuzes maken in wat je vertelt. Kiezen is altijd verliezen, maar denk na over wat je mee wilt geven. Een waarom van het onderzoek is dan vaak relevanter dan de methodologie.

Met een duidelijke structuur én verbinding met je publiek zorg voor de juiste storytelling van jouw wetenschapscommunicatie.

Een groter publiek bereiken met jouw onderzoek?

Bekijk onze training Creatief schrijven voor wetenschappers of neem contact met ons op via trainingen@taalcentrum-vu.nl.