Taal is écht ons ding bij het Taalcentrum. Maar sommige collega’s gaan daar nog nét een stapje verder in, zoals onze redactietopper, cursusontwikkelaar, tekstschrijver, auteur en wandelende taalvraagbaak Eric Tiggeler. Komt zijn naam je bekend voor? Dat zou goed kunnen! Je kunt hem kennen van een van zijn Check-je-boekjes of de Vraagbaak Nederlands. Maar ook van de columns in Tekstblad waar hij voor schrijft: een vakblad voor redacteuren en tekstschrijvers.
Kortom: Eric Tiggeler is neerlandicus in hart en nieren en sleutelt iedere dag met veel plezier aan de teksten van klanten bij het Taalcentrum-VU. In dit artikel vragen we Eric het hemd van het lijf over zijn blik en expertise op het gebied van taal en tekstredactie.
Wie ben je en wat voor werk doe je bij het Taalcentrum-VU?
Ik ben Eric Tiggeler en ik schrijf en redigeer al meer dan 30 jaar teksten bij het Taalcentrum-VU. Daarnaast ben ik ook cursusontwikkelaar: onze trainingen worden altijd op maat gemaakt, waarbij ik trainingen en cursusmateriaal ontwikkel die aansluiten op de leerbehoeften en -wensen van de deelnemers.
Waar komt jouw liefde voor taal eigenlijk vandaan?
Als jong ventje kon ik me al ergeren aan slecht geschreven of slecht vertaalde teksten. Als er weer onbegrijpelijke brieven van de gemeente op de mat vielen, zat ik al klaar met mijn rode pen. Ik keek hoe het begrijpelijker kon en viste de fouten eruit. Toen al wist ik dat ik Nederlands wilde studeren. Vooral de brug leggen tussen wetenschap (hoe zit taal in elkaar) en de toepassing (hoe werkt taal en wat voor effect heeft een bepaalde formulering op de lezer) vond, en vind ik nog steeds, leuk. Daar ben ik dan ook tot de dag van vandaag mee bezig: alle kennis die ik in huis heb toepassen op de teksten van onze klanten, zodat de boodschap zo goed en begrijpelijk mogelijk overkomt op de lezer.
Wat doet een tekstschrijver/redacteur precies?
Tekstschrijven is eigenlijk woorden geven aan wat klanten in hun hoofd hebben. Klanten weten prima wat ze willen vertellen, maar vinden het soms lastig om dat optimaal over te brengen. Als tekstschrijver verzamel je eerst alle informatie bij de klant, om vervolgens al die stukjes informatie als een soort legpuzzel op de juiste plek te leggen. Het resultaat? Een goedlopend en helder verhaal met de juiste boodschap.
Bij redigeren maak je bestaande teksten nog beter. Alle informatie is dan al in een tekst gegoten: denk bijvoorbeeld aan onderzoeksrapporten, webteksten, jaarverslagen of beleidsteksten. Alles staat erin, maar het zijn nog niet overal de juiste woorden, in de juiste volgorde, met de handigste kopjes en inleidingen, en vaak ontbreken nog de verbanden die het lezen gemakkelijker maken. Dat is waar wij als tekstredacteuren naar kijken. En we zorgen ervoor dat de tekst:
- optimaal aansluit bij de doelgroep;
- tactisch formuleerd is;
- mensen tot actie aan weet te zetten;
- de informatie zo duidelijk mogelijk overbrengt.
Hoe bewaak je de kwaliteit van jouw werk?
Daar zijn verschillende dingen voor nodig. Heel praktisch bijvoorbeeld: dat ik samen met de coördinator mijn opdrachten goed inplan, zodat we snel kunnen werken en toch voldoende tijd hebben van de briefing tot en met de laatste check. We werken bij het Taalcentrum-VU standaard met een tweede check om gegarandeerd een hoge kwaliteit neer te zetten. Vier ogen zien tenslotte meer dan twee.
Werken aan kwaliteit betekent ook dat ik mijn kennis up-to-date houd door vakliteratuur te volgen, boeken te lezen en me nieuwe inzichten eigen te maken. Bijvoorbeeld door webinars te volgen en zo op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van taal, schrijven en tekstredactie.
Over welke eigenschappen beschikt een goede tekstschrijver en -redacteur?
Dat is een aardig lijstje. Een goede tekstredacteur:
- is in elk geval geïnteresseerd in taal, tekst, in communicatie die werkt;
- is maximaal lezersgericht ingesteld, kan zich goed verplaatsen in de lezer;
- kan knopen doorhakken;
- kan de opdrachtgever adviseren en opbouwende verbetersuggesties doen;
- is een pietje-precies, kent (bijna) alle taal- en spellingregels en volgt die ook op.
Wat maakt jouw werk zo leuk?
Taal leeft en is continu in beweging. Mijn werk nu is bijvoorbeeld totaal anders dan tien of twintig jaar geleden. Mensen communiceren anders, sneller, informeler, laagdrempeliger. En er zijn voortdurend nieuwe ontwikkelingen: rekening houden met het taalniveau van de lezer (B1 of zelfs A2) en met ontwikkelingen zoals genderneutraal schrijven en inclusief schrijven; dat zijn onderwerpen die nu heel erg spelen in de samenleving.
Hoe ga je als redacteur/tekstschrijver om met taalontwikkelingen, zoals het verengelsen van de Nederlandse taal?
Die ontwikkeling is niet iets van de laatste jaren, en eigenlijk is het een natuurlijk proces waar je weinig invloed op hebt. Als redacteuren kijken we wel net iets kritischer naar Engelse woorden die worden toegepast in een Nederlandse tekst. Zodra de toepassing functioneel is of in sommige commerciële teksten voegen we die Engelse termen gerust toe – dat spicet de tekst up, om het zo maar te zeggen. Maar in veel andere gevallen kijken we of we het Engelse woord kunnen vervangen door een Nederlandse vertaling.
Wat zorgt ervoor dat je jouw beroep al meer dan 30 jaar bij het Taalcentrum-VU uitoefent?
Het Taalcentrum is ook echt een taalcentrum: iedereen hier vindt het leuk om met taal en communicatie bezig te zijn. Dat merk je ook aan de taalgrappen die we maken of het fanatisme bij het oplossen van het woordgraptogram uit de maandagkrant. Daarbij is iedereen gedreven iets bijzonders te maken voor de klant en net dat ene stapje extra te zetten. We hebben enorm veel expertise in huis op het gebied van taal, op allerlei vlakken. We werken samen en denken met elkaar mee vanuit alle taalkanten om de beste kwaliteit te kunnen leveren. Dat geeft een teamgevoel en motiveert! Werken aan woorden die werken, dat is iets wat we delen en iets wat nooit verveelt.
En tot slot: welke toptips zou je tekstschrijvers mee willen geven?
- Ken je taal en de regels. Eigenlijk moet je een beetje een taalnerd zijn. Fouten in een perfect geschreven tekst staan slordig en je hebt maar één kans om een goede eerste indruk te maken.
- Kruip in de huid van de lezer. Jij bent de intermediair tussen de schrijver en de lezer. Wie is die lezer? Wat voor vragen heeft die? Wat voor niveau? Snapt die wat je wil zeggen? En als de tekst lezers moet motiveren/overtuigen: raken die lezers dan daadwerkelijk gemotiveerd of overtuigd?
- Kruip in de huid van je klant. Dat betekent dat je moet weten wat voor tone of voice past bij de klant, wat de merkwaarden zijn (bijvoorbeeld enthousiast of informeel), hoe de klant wil communiceren. Maar ook: kun je de klant extra helpen door een suggestie te doen om iets handiger te formuleren of nog iets toe te voegen wat de tekst nog sterker maakt? Dat is ook wat het werk leuk maakt: als jij als tekstschrijver iets weet te bedenken waarvan de klant zegt: o ja, dit is wat ik bedoelde te zeggen, maar nu pas staat het er duidelijk en compleet.
Ben je op zoek naar teksten die daadwerkelijk effect hebben?
Onze redacteuren en tekstschrijvers bij het Taalcentrum-VU laten jouw woorden werken. Zij schrijven teksten die niet alleen feilloos en correct zijn, maar ook de impact hebben die je voor ogen hebt. Bekijk de webpagina of stuur direct een mailtje naar tekst@taalcentrum-vu.nl.