Beleid schrijven: een goede startnotitie is de halve beleidstekst

Later beginnen met beleid schrijven? Dat schiet toch niet op?

Begrijp ons goed, we raden je niet aan om de schrijfklus voor je uit te schuiven. Maar we adviseren je wél om niet te snel te starten met het eindproduct. Onze ervaring bij beleid schrijven is dat beleidschrijvers vaak te weinig tijd nemen voor hun voorbereiding. Ze interpreteren zelf wat de opdrachtgever met zijn vraag naar een beleidstekst bedoelt, duiken direct in hun onderzoeks- en schrijfwerk, en ontdekken pas achteraf wat de onuitgesproken verwachtingen waren. Hoe vermijd je die valkuil? Verlies minder tijd, schrijf met meer plezier én bereik een beter resultaat door vóór het schrijven van je beleidstekst een voorbereidende stap te zetten. Maak een startnotitie.

Krachtige beleidstekst: leg je verwachtingen vast

Het doel van een startnotitie is scherp te krijgen op welke vraag jouw beleidstekst antwoord moet geven. Neem geen genoegen met een globale omschrijving: vraag door bij je opdrachtgever. Wat moet je precies uitzoeken? Kijk waar jouw tekst zit in de beleidscyclus: gaat het om agendavorming, beleidsvorming, besluitvorming, uitvoering of evaluatie? Is het doel een eerste inventarisatie, een gedegen analyse, een advies voor een gewenste aanpak, een praktisch stappenplan? Krijg dat helder en leg het vast in een notitie van hooguit één pagina.

Startnotitie voor beleid schrijven

Goed beleid schrijven is een project op zichzelf. Dat kan alleen slagen als je vooraf exact weet wat de doelen en randvoorwaarden zijn. In de startnotitie beschrijf je daarom kort het antwoord op alle relevante vragen over je beleidstekst:

• de aanleiding,
• het probleem,
• het doel,
• het resultaat,
• de geschatte tijd,
• de planning.

Laat je afspraken accorderen

Leg je startnotitie voor akkoord voor aan je opdrachtgever. Pas als die heeft bevestigd dat wat jij omschrijft inderdaad de bedoeling is, ga je ermee aan de slag. Je opdrachtgever heeft zich zwart-op-wit gecommitteerd aan je voorstel en jij kunt je beroepen op heldere afspraken. Zo is voor iedereen duidelijk waarmee je bezig bent.

Gebruik je startnotitie als checklist

Houd je startnotitie ook tijdens het beleid schrijven onder handbereik en blijf kritisch: leg je tekst langs de lat van doel en doelgroep. Sluit de boodschap van je beleidsstuk nog altijd aan op de hoofdvraag? Is alles relevant voor je beoogde lezer? Schrijvers raken soms zo geïnspireerd door hun research dat ze pagina’s lang uitpakken over achtergronden, de wereldsituatie en de mondiale crisis – terwijl de lezer een bestuurder is die juist op zoek is naar hoofdlijnen.

Geef richting met een goede titel

Een tip tot slot: zet in je startnotitie ook de werktitel voor je beleidstekst. Vage titels scheppen onduidelijkheid: is de Nota communicatiebeleid gemeente Oostrum een adviesnota, een plan van aanpak of een discussiestuk? Een titel als Advies socialemediastrategie gemeente Oostrum geeft veel meer richting: je lezers weten al vanaf de cover wat ze kunnen verwachten.

Gebruik de Schijf van Vijf

Ben je eenmaal begonnen met beleid schrijven, vergeet dan niet de Schijf van Vijf. Met deze schijf maak jij krachtige beleidsteksten die echt overtuigen.